Mode en interieur: Verweven disciplines

Mode en interieur spelen steeds op elkaar in en op de immer veranderende maatschappij. MoMu verkent die wisselwerking met bijzondere aandacht voor gender. Curator Romy Cockx vertelt hier alvast wat je van de tentoonstelling kan verwachten.

ROMY COCKX: "Toen mode vanaf 1870 tot een modern systeem transformeerde, met ontwerpers die hun tweejaarlijkse collecties signeerden, heerste er in het westen een burgerlijk huiselijkheidsideaal. Terwijl mannen buitenshuis gingen werken, moesten vrouwen leven in huis brengen. Het was aan hen om de status van het gezin uit te dragen aan de hand van hun kleding en smaakvol ingerichte woningen. Met het oog op comfort decoreerden ze hun interieur met kussens, gedrapeerde stoffen en handwerkjes. Vrouwelijkheid werd vanaf toen geassocieerd met mode en decoratie. In de tentoonstelling illustreren we dit met historische silhouetten uit de MoMu-collectie en enkele portretten van de Belgische schilder Alfred Stevens."

RC: "Sommige mannelijke ontwerpers, zoals Henry van de Velde, ‘streden’ tegen vrouwenmode en decoratieve overdaad. Op het einde van de 19de eeuw creëerde Van de Velde zijn eerste totaalkunstwerk, Villa Bloemenwerf in Brussel. Hij ontwierp niet alleen de woning, maar ook alle meubels, gebruiksvoorwerpen en de kleding van zijn echtgenote Maria Sèthe. Zij was hier nauw bij betrokken: ze volgde de verbouwingswerken op, ontwierp behangpapier en hielp bij de creatie van de japonnen. Ook Josef Hoffmann en de Wiener Werkstätte gingen vrouwenkleding ontwerpen als onderdeel van een totaalkunstwerk. Dat inspireerde de Franse modeontwerper Paul Poiret vervolgens tot de oprichting van een eigen interieurafdeling. Tegelijkertijd zien we hoe de verbinding tussen mode, vrouwelijkheid en decoratie voortleefde in het discours van modernistische architecten, zoals Adolf Loos en Le Corbusier. Voor hen was het sobere mannenpak een toonbeeld van moderne idealen zoals functionaliteit en rationaliteit, en werd ‘mode’ als een vrouwelijke dwaasheid weggezet."

‘Absoluut, te veel om op te noemen. Ik koos ervoor om te focussen op enkele Belgische ontwerpers. De tentoonstelling belicht het belang van Le Corbusier op het leven en werk van Ann Demeulemeester. Samen met haar echtgenoot Patrick Robyn ontfermt ze zich al veertig jaar over de enige Belgische woning van de beroemde architect. Verder maakte Martin Margiela speciaal voor de tentoonstelling een reconstructie van verschillende interieurs uit de tijd dat hij aan het hoofd stond van Maison Martin Margiela."

RC: "Om het genderevenwicht te bewaren, zou ik er twee uitkiezen. (lacht) Als eerste het ‘daybed’ van Lilly Reich, een gerespecteerd interieur- en modeontwerpster tijdens het interbellum. Vanaf 1926 werkte ze nauw samen met de architect Ludwig Mies van der Rohe. Ze ontwierpen samen meubels, tentoonstellingen en interieurs. Ze beïnvloedden elkaars beeldtaal en het is niet altijd mogelijk om precies te achterhalen wie wat ontwierp, maar recent onderzoek toont aan dat het rustbed wel degelijk haar ontwerp is, terwijl het nog steeds verkocht wordt als een creatie van Mies van der Rohe. Gendermechanismen zijn complex en ik hoop dat de tentoonstelling dit genuanceerd overbrengt."

RC: "Daarnaast ga ik voor Raf Simons’ interpretatie van Gaetano Pesce’s iconische Feltri-fauteuil. Voor Calvin Klein creëerde Simons een gelaagde visie op de Amerikaanse cultuur. Patchwork quilts – een traditioneel huiselijk ambacht – waren een terugkerend element in zijn collecties voor het merk. De patronen op de vintage quilts dragen symbolische betekenissen in zich, die verwijzen naar thuis, warmte en veiligheid. Ik beschouw Simons’ met patchwork bedekte versies van de Feltri daarom als comfortabele omhulsels voor turbulente tijden."

RC: "Ik hoop vooral dat ze genieten van de prachtige historische en hedendaagse objecten, die weerspiegelen hoe mode en interieur met elkaar verweven zijn. Ik hoop ook dat de tentoonstelling illustreert dat bewegingen, stijlen en trends een kwestie van actie en reactie zijn. Maatschappelijke normen en ideeën, én dus ook genderrollen, zijn tijdgebonden en dus relatief. De vraag is waar jij je goed bij voelt als individu in relatie tot je omgeving: hoe wil jij je kleden en leven in onze huidige wereld?"

Mode & Interieur. A Gendered Affair. is van 29 maart tot en met 3 augustus 2025 te zien in MoMu. Meer info en tickets vind je hier