Meteen naar de navigatie Meteen naar de belangrijkste inhoud
Tickets (Opens in a new tab)
Alle magazines

MoMu conserveert: Paar 18de-eeuwse schoenen

Achter de schermen in het conservatieatelier
Miles Fischler

In het conservatie- en restauratieatelier van MoMu worden op regelmatige basis objecten geconserveerd of gerestaureerd. Jaarlijks worden er gemiddeld een 30-tal objecten behandeld in het eigen atelier. Occasioneel wordt er ook samengewerkt met een externe conservator-restaurator of met de opleiding Erfgoedstudies aan de UA. De meeste objecten in MoMu worden behandeld in functie van een tentoonstelling. Ditmaal nam textielconservator Kim Verkens een paar 18de-eeuwse schoenen onder handen, dat nu te zien is in de 'Collectiepresentatie - Mode uit de MoMu-collectie'.

'Collectiepresentatie - Mode uit de MoMu-collectie', scenografiebeeld, 2022
Collectie MoMu inv. T93/213, T12/960/A118, T12/976/A353, T12/1072AB/S1, Foto: Stany Dederen

In de collectiepresentatie wordt het paar schoenen momenteel gepresenteerd met een Robe à l’Anglaise, net als de Robe à la Française een zeer typerende stijl voor deze periode. Door ze toe te voegen aan dit 18de-eeuwse silhouet krijg je een beeld van het modebeeld uit die tijd. Het paar is een van de weinige voorbeelden van schoenen uit de 18de eeuw in de MoMu-collectie. Ze zijn afkomstig uit de schenking van Jacoba de Jonge, die in 2012 werd opgenomen in de MoMu-collectie.

Liseré tafzijden japon, robe à l’anglaise, 1750-75 en geborduurde katoenen fichu en schort, 1750-1800
Collectie MoMu inv. T93/213, T12/960/A118, T12/976/A353, Foto: Stany Dederen

De schoenen met hak zijn gemaakt in zeemleder en geborduurd met bloemen in gekleurde zijde. De toestand van deze schoenen is redelijk goed. Alleen de zijden afwerkingsboord is zo goed als volledig verdwenen. Hierdoor gingen de randen van de schoenen bovenaan openstaan en zijn ze volledig uit vorm. Origineel werd dit type schoen afgewerkt met een zijden lint. Dit onderdeel is wel vaker gedeeltelijk of volledig verdwenen bij schoenen van deze periode. Zijde is immers erg fragiel en niet altijd bestand tegen de tand des tijds.

Geborduurde zijden schoenen, 1700-50
Collectie MoMu inv. T12/1072AB/S1, Foto: Miles Fischler

In dit geval waren slechts enkele fragmenten van het zijden lint nog aanwezig op de schoenen. Op basis van deze restanten werden de originele kleur en afmeting bepaald. Door de oude naaisporen op de schoen was heel duidelijk te zien hoe het lint oorspronkelijk was bevestigd. Daarom werd ervoor gekozen om een restauratiebehandeling uit te voeren en het lint opnieuw toe te voegen. Hierbij werd er rekening gehouden met reversibiliteit: elke ingreep is in principe omkeerbaar. Een zijden lint van dezelfde afmeting werd geverfd in een gelijkaardige kleur en vastgenaaid met fijne zijdedraad. Het lint maakte niet alleen een optisch verschil, maar zorgt er ook voor dat de bovenkanten van de schoen opnieuw gesloten kunnen worden. Dit geeft meer stevigheid en houdt ze beter in vorm.

Schoenen met hoge hak, 1750-90, als referentie tijdens conservatiebehandeling
Collectie MoMu inv. MVT31, Foto: Miles Fischler

Wat is het verschil tussen conservatie en restauratie?

In het geval van conservatie – de meeste gevallen – wordt de oorspronkelijke toestand zo dicht mogelijk benaderd en de schade geconsolideerd. We spreken van restauratie wanneer er een toevoeging wordt gedaan om de originele toestand zoveel mogelijk te benaderen.

Textielconservator Kim Verkens aan het werk in het conservatieatelier
Miles Fischler

De 'Collectiepresentatie - Mode uit de MoMu-collectie' belicht avant-garde Belgische en internationale mode met een wisselende presentatie van silhouetten en archiefmateriaal uit de meer dan 38.000 stuks tellende vaste collectie van MoMu. Meer info